Onthulling van het eerste gerestaureerde deel van de voorgevel van het Justitiepaleis in Brussel en het standbeeld van Minerva
Op vrijdag 24 mei 2024 onthulde de Regie der Gebouwen symbolisch het standbeeld van Minerva op de voorgevel van het Justitiepaleis in Brussel, in aanwezigheid van de staatssecretaris belast met de Regie der Gebouwen. Het hoogste deel van de gevel, net onder het standbeeld, is nu volledig gerestaureerd en bevrijd van zijn steigers.
De staatssecretaris belast met de Regie der Gebouwen: "Ik heb er een prioriteit van gemaakt om de steigers van het Justitiepaleis in Brussel te verwijderen. Gedurende 40 jaar geconfronteerd worden metr steigers voor het grootste justitiepaleis ter wereld is onaanvaardbaar: het komt enigszins neer op de verloochening van de efficiëntie van de Staat. Voor een liberaal is dit onverdraaglijk. Al 40 jaar worden er plannen gemaakt en wordt erover gepraat, maar ik ben al drie jaar overgegaan tot actie. De volledige restauratie van de Poelaertgevel zal eind 2025 klaar zijn. We hebben onze blik gericht op het tweehonderdjarig bestaan van ons land in 2030: we zullen België een van zijn democratische symbolen teruggeven, volledig gerenoveerd. Het Justitiepaleis moet opnieuw een bron van trots worden voor de Belgen en een visitekaartje voor België in de wereld. »
Een belangrijke stap in de eerste fase van de restauratie van de gevels
In augustus 2023 begint de Regie der Gebouwen, in samenwerking met PERSPECTIV architecten en aannemer Artes Woudenberg - Artes Roegiers, met de restauratie van de voorgevel van het Justitiepaleis aan het Poelartplein in Brussel. Dit is de eerste fase in de restauratie van alle gevels van het Justitiepaleis.
De werkzaamheden verlopen volgens plan en in mei 2024 werd een belangrijke mijlpaal bereikt met de volledige restauratie van het bovenste middendeel van de voorgevel en de ontmanteling van de steigers.
Boven dit centrale deel staat de drie meter hoge buste van Minerva, de godin van de wijsheid en beschermster van de menselijke beschaving, aan wie het Justitiepaleis is gewijd. Het beeld is schoongemaakt en zorgvuldig gerestaureerd.
Het oorspronkelijke uiterlijk herstellen
De restauratie van de voorgevel (die 22.750 m² beslaat, het equivalent van bijna 5 voetbalvelden) van het grootste historische gebouw van België is een complex en arbeidsintensief project. De stenen en decoratieve elementen worden één voor één schoongemaakt en waar nodig zorgvuldig hersteld of vervangen. Slechts een zeer klein deel van de steen wordt volledig vervangen. Elke dag werken er zo'n 70 tot 80 mensen op de werf.
Om het oorspronkelijke uiterlijk van het Justitiepaleis te behouden, wordt voor de restauratie steen uit de oorspronkelijke steengroeven gebruikt. Deze komen voornamelijk uit de Comblanchien groeves in de Bourgogne streek van Frankrijk. De steenblokken worden in de steengroeven geselecteerd op basis van hun kwaliteit en vervolgens op maat gezaagd in steenhouwateliers in België. Een deel van het werk in de steenhouwerij wordt met de hand gedaan, maar waar mogelijk worden ook digitale tekeningen en robots gebruikt om de stenen te frezen. Deze digitalisering versnelt het restauratieproces en verbetert de nauwkeurigheid.
Om infiltratie van water in de toekomst te voorkomen, zal het voegwerk ook grotendeels worden vernieuwd. De horizontale stenen oppervlakken worden daarom bedekt met een waterdichte dekking.
Het fronton aan de rechterkant van de gevel is ook gestabiliseerd.
De peristylus wordt ook gerestaureerd. Sommige delen zijn al schoongemaakt en het pleisterwerk op het plafond is hersteld. Op een later tijdstip zullen ook de andere afwerklagen van de peristylus worden opgefrist, zodat het geheel zijn oorspronkelijke kleur terugkrijgt. De zinken en leien daken van de peristyle worden ook gerestaureerd.
Het buitenschrijnwerk aan de voorgevel wordt gerestaureerd en opnieuw geschilderd. Hiervoor zijn al restauratieproeven uitgevoerd.
De beglazing van een aantal ramen wordt vervangen. Afhankelijk van de ruimte zal het gaan om veiligheids- of inbraakwerende beglazing (voor ruimtes met een hoge beveiliging) of isolerende beglazing (voor verwarmde ruimtes), waardoor de energie-efficiëntie van het Justitiepaleis nog verder zal verbeteren.
Aan het einde van de eerste fase wordt de binnenplaats (voorplein) ook heringericht en omgeven door een poort in overeenstemming met het historische model.
De eerste fase van de gevelrestauratie zal eind 2025 voltooid zijn.
Aangezien het Justitiepaleis in Brussel een beschermd monument is, is er een nauwe samenwerking tot stand gebracht met de Afdeling Cultureel Erfgoed van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de Stad Brussel.
Volgende fasen
In een latere fase (2026-2027) worden de gevels van de plint onder de koepel gerestaureerd. Hiervoor worden de steigers rond de sokkel op peil gebracht en wordt een voorbereidende studie uitgevoerd.
Na de restauratie van de gevels van de plint onder de koepel, zullen de gevels van het Justitiepaleis aan de Wynantsstraat en de Wolstraat worden gerestaureerd. De laatste fase betreft de gevel aan de kant van de Miniemenstraat. De restauratie van deze gevels omvat ook de restauratie van de gevels van de ruimten die grenzen aan de binnenhoven en de buitenomgeving.
Gegevensblad (fase 1 gevelrestauratie)
- Eigenaar: Belgische Staat
- Opdrachtgever : Regie der Gebouwen
- Bewoner : FOD Justitie
- Studiebureau voor de gevelrestauratie: PERSPECTIV architecten
- Oppervlakte van de voorgevel: ± 22.750 m²
- Aannemer voor de restauratie van de voorgevel en aanpassing van de steiger aan de voet van de koepel: T.M. Artes Woudenberg nv - Artes Roegiers nv
- Kostprijs fase 1: 31,7 miljoen euro inclusief btw
- Duur van de werken aan de voorgevel: 2023-2025
