Kinderen beter beschermen op TikTok

Vanuit hun bevoegdheden voor Consumentenbescherming en Privacy vragen staatssecretarissen Eva De Bleeker en Mathieu Michel om een meer efficiënte bescherming van jonge gebruikers van het populaire socialmediaplatform TikTok. Ze verzoeken daartoe samen dat de Belgische Gegevensbeschermingsautoriteit haar eerdere positie, om zich aan te sluiten bij een onderzoek bij de Ierse Gegevensbeschermingsautoriteit, herbekijkt.

De afgelopen maanden werden de regering en de Gegevensbeschermingsautoriteit meermaals door het parlement ondervraagd over de handelspraktijken van het socialmediakanaal TikTok. Dat is, samen met Instagram, het populairste kanaal bij kinderen tussen 12 en 16 jaar. Uit diverse klachten en onderzoeken bleek dat de bescherming van de gebruikers, en van kinderen in het bijzonder, te wensen overlaat wat betreft de naleving van de consumentenwetgeving en de gegevensbescherming.

De voorwaarden van TikTok zijn vaak onduidelijk, onvolledig en dubbelzinnig. Dat staat in schril contrast met de consumenten- en privacywetgeving, waar transparantie en informatie naar de consument en gebruiker de basis zijn. Uit vorige onderzoeken blijkt dat Tiktok pretendeert gratis te zijn, maar haar gebruikers wel heel wat data vraagt. Zo betalen gebruikers dus uiteindelijk met hun persoonlijke gegevens. Bovendien geven de auteursrechtelijke voorwaarden TikTok het onherroepelijke recht om gepubliceerde video's te gebruiken, te verspreiden en te reproduceren, zonder enige vergoeding voor de gebruiker die ze deelde. Daarnaast krijgen consumenten ongevraagd heel wat verborgen en agressieve reclame voorgeschoteld. Vaak verloopt dit via influencers en challenges waardoor de commerciële intenties niet altijd even duidelijk zijn.

Op Europees niveau onderzoekt de de Ierse Gegevensbeschermingsautoriteit momenteel al hoe TikTok gegevens van kinderen beheert en verwerkt. De Belgische Gegevensbeschermingsautoriteit heeft zich bij dit onderzoek aangesloten. Staatssecretarissen De Bleeker en Michel vragen dat de Gegevensbeschermingsautoriteit bestudeert wat ook op nationaal niveau zou kunnen ondernomen worden. Hiermee willen ze het risico op een “bottleneck” in Ierland zoveel mogelijk vermijden. Op die manier zou onze Gegevensbeschermingsautoriteit aansluiten bij gelijkaardige onderzoeken van de Nederlandse en Italiaanse autoriteiten.

Ze streven daarbij naar een gemeenschappelijk doel van een veilige online omgeving, waar consumenten- en privacyrechten, in het bijzonder van kwetsbare groepen zoals kinderen, worden gerespecteerd.

Staatssecretaris voor Consumentenbescherming Eva De Bleeker: “Kinderen en jongeren moeten zich bewust zijn van wat er met hun gegevens kan gebeuren. Het kan niet dat een groot bedrijf als Tiktok, met vooral jongeren als klant, zich verschuilt achter dubbelzinnigheden. Correcte en transparante informatie is een basis consumentenrecht.”

Staatssecretaris voor Privacy Mathieu Michel: “Ik wil  voor onze burgers, en onze jongeren in het bijzonder, een digitale omgeving met eenzelfde niveau van bescherming als in de reële wereld. Daarom richten we ons met deze vraag tot de Gegevensbeschermingsautoriteit.